روستای ابیانه
روستای ابیانه روستایی بس کهن و دیدنی است که در ۴۰ کیلومتری شمال غربی نطنز از استان اصفهان در دامنه کوه کرکس واقع شده است.شاید بتوان گفت ابیانه یکی از پنج روستای مشهور ایران است. روستایی که در کتاب لونلی پلنت نیز به عنوان یکی از جاذبه‌های زیبای ایران معرفی شده است.در زبان محلی به ابیانه ویونا (Viuna) می‌گویند. وی یعنی بید و ویانه یعنی بیدستان. نام قدیم ابیانه در گذشته بیدستان بوده‌است. در طول زمان ویونا به به ابیانه دگرگون گشته است.روستای ابیانه را به اعتبار آثار و بناهای تاریخی پرتنوعش باید از زمره استثنایی ترین روستاهای ایران به شمار آورد.
ابیانه با آب و هوای معتدل، دارای موقعیت طبیعی مساعدی است. این روستای تاریخی در تاریخ ۳۰ مرداد ۱۳۵۴ با شماره ثبت ۱۰۸۹، به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. بافت ساختاری خانه های روستا، حلزونی شکل بوده که مربوط به سه دوره سلجوقیه، صفویه و قاجاریه می باشد.قدیمی ترین اثر تاریخی ابیانه آتشکده ابیانه است. آتشکده ابیانه را نمونه ای از معابد زردشتی دانسته اند که در جوامع کوهستانی ساخته می شد. مهم ترین بنا و اثر تاریخی این روستا، مسجد جامع بوده و قدیمی ترین اثر تاریخی این مسجد نیز منبر چوبی منبتکاری آن است که در سال ۴۶۶ هجری قمری احداث شد.
مسجد قدیمی دیگر ابیانه، مسجد برزله است که دارای فضای دلبازی بوده که روی پایه درب بخش شرقی این مسجد، سال ۷۰۱ هجری قمری حک شده که نشان دهنده آن است که این بنا مربوط به دوره ایلخانان می باشد. شاید یکی از مهمترین دلایل شهرت ابیانه، نزدیکی به شهرهایی همچون کاشان، قمصر، اصفهان و به طور کل در دسترس بودن آن است. از همه مهمتر اینکه تقریبا هیچکدام از دیدنی‌های شناخته شده آن همچون مسجد و منبر معروف، در معرض نمایش قرار ندارد و احتمالا تنها برای افراد خاص قابل رویت است.